TCK 245/A: Yasak Cihaz ve Programlar Suçu – Bilişim Güvenliğinin Hazırlık Aşaması

aslankriminal35
7 Kas
4 dakikada okunur

(Anahtar Kelimeler: TCK 245/A, Yasak Cihaz ve Programlar Suçu, Bilişim Suçları Cezası, Siber Suç Sözleşmesi, Hukuki Hazırlık Hareketleri, Aslan Kriminal)

Siber Tehditlere Karşı Erken Uyarı Sistemi: TCK 245/A

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, veri barındıran ve işleyen bilişim sistemleri, kötü niyetli kişilerin hedefi haline gelmiştir. Bu tehlikeler karşısında, devletler hukuki altyapılarını güçlendirmek zorunda kalmıştır. Türk Ceza Kanunu (TCK) bu kapsamda, bilişim sistemlerine yönelik suçların henüz hazırlık aşamasındaki eylemlerini dahi cezalandıran istisnai bir düzenlemeyi, TCK m. 245/A (Yasak Cihaz ve Programlar Suçu)'nu mevzuatına eklemiştir.

Bu suç tipi, kural olarak cezalandırılmayan hazırlık hareketlerini bağımsız bir suç olarak düzenleyerek, bilişim güvenliğini kaynağında korumayı amaçlayan bir soyut tehlike suçudur.

Aslan Kriminal olarak, hukuki sürece teknik destek sağlamanın hayati önem taşıdığı bu alanda, TCK 245/A maddesini ve suçun temel unsurlarını derinlemesine inceliyoruz.

📌 Suçun Kaynağı: Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi

Yasak Cihaz ve Programlar Suçu, uluslararası alanda 2001 yılında imzalanan Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi (AKSS)'ne uyum sağlamak amacıyla 2016 yılında TCK'ya eklenmiştir^.

Sözleşme Maddesi: TCK 245/A'nın temel dayanağı, Sözleşme'nin "Cihazların Kötüye Kullanımı" başlıklı 6. maddesidir.
Amaç: AKSS, bilişim suçlarıyla mücadelede ulusal mevzuatları uyumlaştırmayı ve suç işleme fırsatlarını (güvenli limanları) ortadan kaldırmayı hedefler. Sözleşme m. 6, taraf devletlere, AKSS'deki yasadışı erişim (m. 2), araya girme (m. 3), verilere müdahale (m. 4) ve sisteme müdahale (m. 5) suçlarını işlemek amacıyla özel olarak tasarlanmış cihaz ve verilerin bulundurulmasını/üretimini suç sayma yükümlülüğü getirmiştir.

⚖️ Yasak Cihaz ve Programlar Suçunun Maddi Unsurları

TCK m. 245/A, aşağıdaki unsurların bir araya gelmesiyle oluşur:

1. Suçun Konusu: Amaç Suça Özgülenme (Münhasıran)

Suçun konusunu oluşturan cihaz, program, şifre veya sair güvenlik kodunun, maddede belirtilen suçları işlemek için münhasıran (özel olarak) yapılmış veya oluşturulmuş olması gerekir.

Suç Konusu	Tanım ve Örnekler
Cihaz	Bilişim sistemine eklenebilen, fiziksel varlığı olan donanımlar. Örn: ATM'lere takılan kart kopyalayıcılar (skimmer) ve şifre okuyucu kameralar.
Bilgisayar Programı	Kullanıcının izni olmaksızın bilişim sistemini ele geçirmeyi hedefleyen kötücül yazılımlar (malware). Örn: Virüsler, Truva atları (Trojan), klavye dinleme (keylogger) sistemleri.
Şifre veya Sair Güvenlik Kodu	Bir bilişim sisteminin tamamına veya bir kısmına erişimi mümkün kılan, harf, rakam, sembol veya biyometrik veriler (retina, parmak izi) gibi kilit/anahtarlar. Örn: Kredi kartlarının arkasındaki CVV kodu.

Önemli Not (Hukuka Uygunluk): Bu cihaz ve programların, bilişim sistemlerinin güvenliğini test etmek (sızma testi/Pentest) veya korumak amacıyla yapılması veya bulundurulması hukuka uygundur ve suç teşkil etmez.

2. Amaç Suçlar (Kapsam)

TCK 245/A, hazırlık hareketlerini iki ana kategorideki suçlar için cezalandırmaktadır:

Doğrudan (Gerçek) Bilişim Suçları: TCK'nın Bilişim Alanında Suçlar başlıklı bölümünde (m. 243-246) yer alan suçlardır.
- Bilişim sistemine girme (m. 243)
- Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme (m. 244)
- Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması (m. 245)
Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenebilen Diğer Suçlar (Dolaylı Suçlar): TCK'da yer alan (nitelikli hırsızlık m. 142/2-e, nitelikli dolandırıcılık m. 158/1-f) ve diğer kanunlarda (FSEK, Elektronik İmza Kanunu) yer alan suçlar dahil, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanıldığı her türlü suç.

Hukuki Eleştiri: Doktrinde bu ikinci ifadenin (bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçlar) kapsamının çok geniş ve belirsiz olduğu, neredeyse her suça uygulanabileceği ve bu durumun Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi'ne (Belirlilik) aykırılık teşkil ettiği yönünde ciddi eleştiriler bulunmaktadır.

3. Seçimlik Hareketler (Fiil Unsuru)

Suç, aşağıdaki 11 farklı hareketten herhangi birinin yapılmasıyla tamamlanır ve bu yönüyle seçimlik hareketli bir suçtur:

İmal Etmek (Yapmak/Oluşturmak)
İthal Etmek
Sevk Etmek
Nakletmek
Depolamak
Kabul Etmek (Bedelsiz Alma)
Satmak
Satışa Arz Etmek
Satın Almak
Başkalarına Vermek (Bedelsiz Verme)
Bulundurmak

Çok Failli Suç Niteliği: Satma-Satın Alma ve Başkalarına Verme-Kabul Etme eylemleri, karşılıklı hareket gerektirdiği için çok failli (karşılaşma) suç niteliğindedir. Bu durumda her iki taraf da (alıcı ve satıcı) doğrudan fail olarak cezalandırılır.

4. Manevi Unsur (Kast)

Suç, sadece kasten işlenebilir; taksirle işlenmesi mümkün değildir^34343434.

İmal Etme (Yapma/Oluşturma): Failin bu cihazı/programı, bilişim suçlarını işlemek amacıyla (özel kast/amaçla) imal etmesi gerekir^{353535353535353535}.
Diğer Seçimlik Hareketler: Satma, bulundurma, ithal etme gibi diğer fiillerde ise failin, elindeki şeyin, bilişim suçlarını işlemek için yapılmış veya oluşturulmuş olduğunu bilmesi yeterlidir^36363636. Bu fiiller, duruma göre olası kastla da işlenebilir^37373737.

🚔 Yaptırım ve Yargılama Usulü

Yasak Cihaz ve Programlar Suçu, bilişim sistemlerinin güvenliğine yönelik genel bir tehlike suçudur.

1. Cezası

Hapis Cezası: Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası^38383838.
Adli Para Cezası: Beşbin güne kadar adli para cezası^39393939.

Eleştiri ve Orantısızlık: TCK m. 245/A'da öngörülen ceza, bazı hedef suçlardan (örneğin TCK m. 243/1 Bilişim Sistemine Girme – 1 yıla kadar hapis) daha ağır olabilir^40404040. Bu durum, hazırlık hareketinin, asıl suçtan daha fazla cezalandırılması sonucunu doğurabildiği için doktrinde ciddi eleştirilere neden olmaktadır.

2. Yargılama Süreci

Soruşturma: Suç, re'sen (kendiliğinden) takip edilir; şikayete tabi değildir.
Görevli Mahkeme: Cezanın üst sınırı 3 yıl olduğu için yargılamayı yapmakla Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir.

3. Suçların İçtimaı (Birleşmesi)

Gerçek İçtima: Fail, bulundurduğu cihaz veya programı kullanarak bir bilişim suçunu (hedef suçu) gerçekten işlerse, hem TCK 245/A'dan hem de işlediği hedef suçtan ayrı ayrı cezalandırılır.
Özel Kanun Farkı: TCK 245/A, genel norm niteliğindedir. Eğer fiil, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK m. 72) veya Elektronik İmza Kanunu (EİK m. 16) gibi özel kanunlardaki benzer düzenlemelerin kapsamına giriyorsa, özel hüküm (özel kanun) öncelikle uygulanır ve TCK 245/A devredışı kalır.

🔎 Aslan Kriminal: TCK 245/A Suçunda Dijital Delil İncelemesi

TCK 245/A, suçun konusu olan cihaz ve programların münhasıran suç işleme amacıyla yapılıp yapılmadığının tespit edilmesini gerektirdiğinden, soruşturmaların teknik boyutu büyük önem taşır.

Uzman Görüşü: Hâkimin, bir cihazın/programın ilgili suçları işleyebilme fonksiyonuna sahip olup olmadığına karar vermeden önce bilirkişi/uzman görüşüne başvurması gerekliliği vurgulanmaktadır^46464646.
Aslan Kriminal Çözümü: İddia konusu cihaz, yazılım, şifre ve kodların teknik niteliklerinin, hazırlanış amaçlarının ve fiilen suç işleme elverişliliklerinin objektif ve bilimsel yöntemlerle incelenmesi (Digital Forensic) ve bu bulguların hukuki sürece uyarlanması için detaylı ve tarafsız uzman mütalaaları sunulması hayati önem taşır.