TCK 244: Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma ve Verileri Yok Etme Suçu

Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) "bilişim sistemlerini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme" suçunu düzenleyen madde, TCK'nın 244. maddesidir. Bu madde, bilişim sistemlerine yönelik çeşitli saldırıları ve bu saldırılar sonucunda haksız çıkar sağlanmasını yaptırım altına alarak bilişim sistemlerinin güvenliğini ve işleyişini korumayı amaçlamaktadır.TCK'nın 244. maddesi, "Bilişim Alanında Suçlar" başlıklı Onuncu Bölüm altında yer almaktadır. Bu madde, bilişim sistemlerinin ve içerdiği verilerin korunmasına yönelik önemli düzenlemeler içermektedir.

TÜRK CEZA KANUNU

Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

Bu madde, bilişim sistemlerine karşı işlenen suçları dört fıkra halinde düzenlemektedir:

1. Birinci Fıkra: Bilişim Sisteminin İşleyişini Engelleme veya Bozma-Bilişim Sistemini Engelleme

• Suçun Tanımı: Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi cezalandırılır.

  
  

• Cezası: Bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası.

  
  

• Korunan Hukuki Değer: Bu fıkra ile bilişim sistemlerinin düzenli ve kesintisiz çalışması, yani sistemin fonksiyonel bütünlüğü korunmaktadır. Maddenin gerekçesinde de belirtildiği üzere, "Maddenin birinci fıkrasında bir bilişim sisteminin işleyişini engelleme, bozma, sisteme hukuka aykırı olarak veri yerleştirme, var olan verileri başka bir yere gönderme, erişilmez kılma, değiştirme ve yok etme fiilleri, suç olarak tanımlanmaktadır. Böylece sistemlere yöneltilen ızrar fiilleri özel bir suç hâline getirilmiştir. Aracın fizik varlığı ve işlemesini sağlayan bütün diğer unsurları, söz konusu suçun konusunu oluşturmaktadır. Fıkrada seçimlik hareketli bir suç meydana getirilmiştir."

  
  

2. Ceza Dairesi 2020/23092 E. , 2021/6018 K.

Zira bu sürecin ayrılmaz parçası olan donanım(mekanik) kısmıda bilişim kısmının ayrılmaz bir parçası ve öznesi olup sistem bu iki kısmın birlikte sağlıklı ve düzenli çalışmasıyla varolabilmektedir Kanunun koruduğu yarar :sistemin düzenli çalışması ile engel ve kesintiye uğramamasıdır Nitekim TCK.md.244/1 in TBMM gerekçesinde ; “Maddenin birinci fıkrasında bir bilişim sisteminin işleyişini engelleme, bozma, sisteme hukuka aykırı olarak veri yerleştirme, var olan verileri başka bir yere gönderme, erişilmez kılma, değiştirme ve yok etme fiilleri, suç olarak tanımlanmaktadır Böylece sistemlere yöneltilen ızrar fiilleri özel bir suç hâline getirilmiştir Aracın fizik varlığı ve işlemesini sağlayan bütün diğer unsurları, söz konusu suçun konusunu oluşturmaktadır Fıkrada seçimlik hareketli bir suç meydana getirilmiştir.”şeklinde belirtilmiştir

2. İkinci Fıkra: Bilişim Sistemindeki Verileri Bozma, Yok Etme veya Değiştirme

• Suçun Tanımı: Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi cezalandırılır.

  
  

• Cezası: Altı aydan üç yıla kadar hapis cezası.

  
  

• Korunan Hukuki Değer: Bu fıkra, bilişim sistemlerinin içerdiği verilerin bütünlüğünü, gizliliğini ve erişilebilirliğini korumayı amaçlar. Bu suç, mala zarar verme suçunun özel bir biçimi olarak da nitelendirilebilir.

  
  

11. Ceza Dairesi 2018/6165 E. , 2021/2805 K.

d) Bilişim sistemindeki verileri bozma, yok etme , değiştirme, erişilmez kılma ve sisteme veri yerleştirme suçu TCK'nin 244/2 maddesinde; " Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. " şeklinde düzenlenerek bilişim sistemi ve sistemin işleyişine yönelik saldırıların önlenmesi amaçlanmış, sistemin soyut unsurlarına karşı işlenen zarar verici fiiller yaptırım altına alınmıştır

Bu fıkra, sistemdeki verilere zarar verme dışında, sisteme veri yerleştirme veya mevcut verileri başka bir yere gönderme gibi tehlike suçlarını da düzenlemektedir. Failin sisteme hukuka aykırı girmiş olması şartı aranmaz; yetkisi dahilinde girdiği bir sistemde hukuka aykırı veri değişiklikleri yapması da bu suçu oluşturur.

8. Ceza Dairesi 2024/16492 E. , 2024/8900 K.

Türk Ceza Kanunu'nun 244 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ve mala zarar verme suçunun özel bir biçimi olarak düzenlenen suç ile var olan sistem ve sistemdeki verilerin korunması, hem sistemin hem de sistem içerisindeki verilerin zarar görmemesi amaçlanmıştır Ancak sistemdeki verilere zarar verme dışında bu madde de tehlike suçu olarak nitelendirilebilecek iki seçimlik hareket daha düzenlenmiştir Bunlar, sisteme veri yerleştirmek veya sistemdeki mevcut verilerin başka yere gönderilmesidir Sistemdeki verilere müdahale niteliğindeki bu eylemleri gerçekleştiren kişi sisteme, hukuka aykırı şekilde erişim sağlamış olabileceği gibi, yetkisi dahilinde girdiği bir sistemde hukuka aykırı şekilde veri değişiklikleri de yapmış olabilir Dolayısıyla, Türk Ceza Kanunu'nun 244 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçun oluşumu için, aynı kanunun 243 üncü maddesinde yer alan suçun aksine, failin sisteme hukuka aykırı girmiş olma şartı aranmayacaktır

3. Üçüncü Fıkra: Nitelikli Hal (Banka, Kredi Kurumu veya Kamu Kurum/Kuruluşu Bilişim Sistemi)

• Suçun Tanımı: Birinci ve ikinci fıkralarda tanımlanan fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde ceza artırılır.

  
  

• Cezası: Verilecek ceza yarı oranında artırılır.

  
  

• Gerekçe: Bu fıkra, bankacılık ve kamu hizmetlerinin bilişim sistemleri üzerindeki kritik önemini ve bu sistemlere yönelik saldırıların toplumsal etkilerini göz önünde bulundurarak daha ağır bir yaptırım öngörmektedir. Bankacılık Kanunu'nun 157. maddesi de bu hususu teyit etmektedir.

  
  

BANKACILIK KANUNU

bozma, verileri yok etme veya değiştirme Madde 157 : — Bu Kanuna tâbi kuruluşlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 244 üncü maddesinde tanımlanan sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu açısından banka veya kredi kurumu olarak kabul edilir.

4. Dördüncü Fıkra: Haksız Çıkar Sağlama

• Suçun Tanımı: Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde cezalandırılır.

  
  

• Cezası: İki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası.

  
  

• Tali Norm Niteliği: Bu fıkra, "başka bir suçu oluşturmaması halinde" ibaresiyle tali (ikincil) norm niteliğindedir. Yani, bilişim sistemleri aracılığıyla haksız çıkar sağlama eylemi, dolandırıcılık, hırsızlık, güveni kötüye kullanma veya zimmet gibi başka bir suçu oluşturuyorsa, öncelikle o suçun hükümleri uygulanır. Eğer eylem bu suçlardan hiçbirine uymuyorsa, TCK 244/4 uygulanır.

  
  

6. Ceza Dairesi 2021/12444 E. , 2022/9092 K.

5237 sayılı TCK’nın 244/3. maddesinde “ Yukarıda fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisini veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde ...” biçimindeki ifadeden bu fıkradaki düzenlemenin tali norm niteliğinde olduğunun anlaşılması buna göre öncelikle bilişim sisteminin kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçların oluşup oluşmadığı değerlendirildikten sonra gerçekleştirilen eylem bu suçlardan hiçbirisinin tanımına uygun değil ise, bu durumda eylemin TCK’nın 244/3. maddesi kapsamında suç oluşturulacağı düşünülerek;

Ceza Genel Kurulu 2010/11-25 E. , 2010/123 K.

Bilişim sistemleri aracılığıyla haksız çıkar sağlama şeklinde bir olay ile karşılaşıldığında öncelikle eylemin dolandırıcılık, hırsızlık, güveni kötüye kullanma veya zimmet gibi başka bir suçu oluşturup oluşturmadığı araştırılmalıdır Gerçekleştirilen eylem bu suçlardan birine uyuyorsa o zaman 5237 sayılı TCK'nın 244/3. maddesinin uygulanma olanağı bulunamayacaktır Zira maddede 'başka bir suçu oluşturmaması halinde' denilmektedir

Bu fıkra, bilişim sistemleri aracılığıyla elde edilen haksız çıkarın sadece maddi yararları değil, herhangi bir yararın elde edilmesini kapsar. Failin sağladığı çıkarın haksız olduğunu bilmesi, suçun oluşumu için gereklidir.

8. Ceza Dairesi 2019/26683 E. , 2022/6848 K.

Bu madde anlamında haksız çıkar yalnızca maddi yararları içermeyip, herhangi bir yararın elde edilmesi suçun oluşması için yeterlidir Suçun oluşabilmesi için failin sağladığı çıkarın haksız olduğunu bilmesi gerekir Buradaki haksızlık suçun maddi unsurlarından çıkara ilişkin bir nitelendirme olduğu için kusur değil, kast kapsamındadır ve suç kasten işlenebilir Maddede "başka bir suçu oluşturmaması halinde" denilerek "tali norm" niteliğinde bir düzenleme yapılmıştır Ancak madde gerekçesinde, bu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmedilebilmesi için, fiilin daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmaması gerekir, denmiştir Bilişim sistemleri aracılığıyla bir çıkar sağlandığında öncelikle bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık, bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık, zimmet gibi bir başka suçun oluşup oluşmadığı tartışılmalı eylem başka bir suçu oluşturmamışsa TCK.nın 244/3. maddesi irdelenmelidir.

TCK 244. Maddenin Uygulama Alanları ve Örnekler-(Bilişim Sistemini Engelleme)

TCK 244. madde, bilişim sistemlerine yönelik geniş bir yelpazedeki eylemleri kapsar.

• Sistemi Engelleme/Bozma: Bir web sitesine DDoS saldırısı yaparak erişimi engellemek, bir sunucuyu çökertmek, bir ağın işleyişini yavaşlatmak bu kapsamda değerlendirilebilir.

  
  

• Verileri Yok Etme/Değiştirme: Bir bilgisayardaki dosyaları silmek, şifrelemek (fidye yazılımı), değiştirmek veya erişilmez kılmak (örneğin, bir e-posta hesabının şifresini değiştirerek sahibinin erişimini engellemek) bu fıkra kapsamında suç teşkil eder.

  
  

8. Ceza Dairesi 2012/31216 E. , 2013/25978 K.

E-POSTAYA ERİŞİMİ ENGELLEME, BOZMA, VERİLERİ YOK ETME, DEĞİŞTİRME TÜRK CEZA KANUNU (TCK) (5237) Madde 244 "İçtihat Metni" Oluşa, katılanın aşamalardaki anlatımlarına, sanığın babasına ait internet hesabından katılana ait elektronik posta hesabına bir çok kez girildiğine ilişkin Microsoft ve TİB'den gelen yazı yanıtlarına ve tüm dosya kapsamına göre; katılana ait elektronik posta hesabının şifresini ele geçirerek bu adrese giren ve şifreyi değiştirmek suretiyle katılanın elektronik postalarına erişimini engelleyen sanığın, eylemine uyan TCK.nun 244/3. maddesi uyarınca cezalandırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle beraat hükmü kurulması, Yasaya aykırı, C.Savcısı ve katılanın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/3. maddesi uya- rınca uygulanması gereken CMUK.nun 3. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 01.11.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.

• Haksız Çıkar Sağlama: Bir bilişim sistemindeki verileri değiştirerek (örneğin, notları yükselterek veya banka hesap bilgilerini değiştirerek) kendisine veya başkasına haksız bir menfaat sağlamak bu fıkra kapsamında değerlendirilir.

  
  

8. Ceza Dairesi 2021/6317 E. , 2021/22898 K.

Oluşa ve tüm dosya kapsamına göre;sanığın,şikayetçiye ait ve kullandığı msn hesabından kendisini şikayetçinin bir arkadaşı gibi tanıtıp görüşmeye başladığı, şikayetçiye gönderdiği maildeki linkin kendisine gönderilmesini istediği, şikayetçinin de bu maili sanığa göndermesi üzerine sanığın msn hesabının şifresini ele geçirdiği ve şifreyi değiştirdiği, ardından şikayetçinin sanıkla başka bir msn adresinden iletişim kurduğu ve sanığın 100 kontör karşılığında şifreyi geri vereceğini beyan ettiği, şikayetçinin ise sadece 20 kontörü sanığın kullandığı GSM hattına gönderdiği ve sanığın bu şekilde msn adresinin ele geçirilmesinden sonra menfaat elde ettiğinin anlaşıldığı somut olayda; sanığın eylemlerinin bir bütün olarak TCK.nın 244/3. maddesindeki ''bilişim sistemindeki verileri değiştirmek suretiyle haksız çıkar sağlama'' suçunu oluşturacağı gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşerek yazılı şekilde ayrı ayrı hükümler kurulması,

Sonuç / Özet

Türk Ceza Kanunu'nun 244. maddesi, (Bilişim Sistemini Engelleme) bilişim sistemlerinin ve içerdiği verilerin korunması amacıyla dört farklı suç tipini düzenlemektedir. Bu madde, bilişim sistemlerinin işleyişini engellemek veya bozmak, sistemdeki verileri yok etmek, değiştirmek, erişilmez kılmak, sisteme veri yerleştirmek veya var olan verileri başka bir yere göndermek gibi eylemleri cezalandırır. Özellikle banka, kredi kurumları veya kamu kurumlarına ait bilişim sistemlerine yönelik saldırılar daha ağır cezayı gerektirirken, bu fiillerle haksız çıkar sağlanması durumunda, başka bir suçu oluşturmaması kaydıyla ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu madde, bilişim suçlarıyla mücadelede temel bir yasal dayanak oluşturarak dijital ortamdaki güvenliği sağlamayı hedeflemektedir.